چقدر درآمد دارید، هزینه ماهانه شما چقدر است؟ دچار کم و کسری در دخل و خرجتان هستید؟ اگر پاسخ شما به سوال بالا مثبت است باید یاد بگیرید چگونه بودجه بندی کنید، برای پول خود چگونه برنامه ریزی کنید و چگونه آن را خرج کنید. امروزه بودجه بندی کردن پول امری بدیهی است و اگر فکر می‌کنید فقط دولت و سازمان‌ها باید بودجه بندی داشته باشند اشتباه می‌کنید اتفاقا هر فرد باید متناسب با دریافتی و درآمد خود اقدام به بودجه بندی صحیح کند. این کار مزیت‌های بسیاری برای شما در بر خواهد داشت؛ بودجه بندی شما را از سردرگمی مالی در می‌آورد، استرس‌های مالی شما را کاهش می‌دهد، مدیریت شما در پرداخت بدهی‌ها را افزایش می‌‎دهد و ده‌ها مزایای دیگر که در این مطلب مختصری درباره آن توضیح خواهیم داد.

چگونه پول خود را بودجه بندی کنیم؟

ابتدا باید بگوییم که بودجه بندی چیست؟ بودجه بندی یعنی تعیین میزان مشخصی پول برای اولویت‌های مالی و اختصاص مبالغ مورد نیاز متناسب با اهمیت آن‌ها است. حالا که با تعریف کلی بودجه بندی آشنا شدید می‌خواهیم چند نکته طلایی درباره بودجه به شما آموزش دهیم:

1- برای پول خود هدف‌گذاری کنید

هر فردی در زندگی خود اهداف مالی دارد، این اهداف به بلندمدت و کوتاه مدت تقسیم می‌شود. منظور از اهداف مالی هم صرفا آرزوهای مالی نیست، بلکه مبتنی بر واقعیت است بنابراین اهداف مالی شما می‌تواند از پرداخت بدهی‌ها، پرداخت اجاره خانه و پرداخت قبوض آب و برق و گاز باشد تا خرید یک خودرو یا خرید یک واحد مسکونی. بنابراین باید اهداف مالی خود را شفاف کنید، با خودتان تعارف نداشته باشید اما تا می‌توانید واقعی فکر کنید. با این کار شما متوجه می‌شوید چه میزان از پول خود را می‌توانید برای اهداف کوتاه مدت و چقدر را برای اهداف بلند مدت خرج کنید.

2- درآمد خود را حساب کنید

همواره ما به مخاطبان خود توصیه می‌کنید درآمدها و هزینه‌های خود را مکتوب کنید این کار یک اثر روانی روی شما دارد و شما را قادر می‌سازد تا دقیق‌تر برنامه‌ریزی کنید؛ مثلا به شیوه زیر می‌توانید عمل کنید:

• حقوق ماهیانه + اضافه کار: ...
• یارانه‌ها: ...
• درآمد حاصل از کارهای پروژه‌ای: ...
• عیدی‌ها: ...

 بعد از بررسی اهداف مالی، حساب و کتاب درآمدی مهم‌ترین کار شما است که باید انجام دهید.

3- هزینه‌های خود را به دو بخش ضروری و غیرضروری تقسیم کنید

بعد از محاسبه درآمد، تقسیم بندی هزینه‌ها در اولویت قرار می‌گیرد. برای این کار ما توصیه می‌کنیم هزینه‌های خود را به دو بخش تقسیم کنید.

• هزینه‌های ضروری
• هزینه‌های غیرضروری

یک جدول تهیه کنید، در یک ستون هزینه‌های ضروری و در ستون دیگر هزینه‌های غیرضروری را بنویسید. به میزانی که هزینه‌های ضروری شما را برطرف کنید باید از درآمد خود به آن‌ها اختصاص دهید و از باقیمانده آن به هزینه‌های غیرضروری اختصاص دهید. عاقلانه آن است که تا جای ممکن از هزینه‌های غیرضروری خود بکاهید اینگونه می‌توانید بخش باقیمانده را پس انداز کنید. جدول زیر نمونه خوبی برای بررسی هزینه‌های ضروری و غیر ضروری است.

 4- پس انداز کنید

می‌دانیم که با شرایط اقتصادی که این روزها همه درگیر آن هستیم، پس انداز کردن تقریبا به امری محال تبدیل شده است، اما حتی به همان میزان اندک هم اگر می‌توانید پس انداز کنید. پس انداز شما از محاسبه درآمد و کسر هزینه‌های ضروری و غیرضروری از آن است، در صورتی که مبلغی باقی ماند، آنرا در حسابی جداگانه ذخیره کنید. از این گفته مشخص می‌شود پس انداز ماهیانه شما ثابت نیست بلکه تابعی از درآمدها و هزینه‌های شما است. ممکن است در یک ماه 30 درصد از درآمد خود را ذخیره و پس انداز کنید و در ماهی دیگر 5 درصد.

5- پول خود را سرمایه گذاری کنید

خوب حالا که پس انداز کرده‌اید و پول خوبی را در حساب پس انداز خود دارید، می‌خواهید با آن چه کار کنید؟ دو راه دارید:

• استفاده از پس انداز برای سرمایه گذاری
• استفاده از مازاد درآمد (کسر هزینه‌ها و کسر پس انداز) برای سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در حقیقت بالا بردن ارزش پول شما است، اگر پول خود را راکد بگذارید بعد از مدتی ارزش آن کاسته می‌شود. امروزه بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند با پول خود طلا بخرند، یا آن را تبدیل به زمین کنند، کسانی که دنبال ریسک‌های بالاتری هستند به سمت بورس سوق پیدا می‌کنند به هر ترتیب می‌توانید با توجه به روحیه خود و همچنین میزان پولی که دارید، در بخش‌هایی سرمایه‌گذاری کنید.