اگر بگوییم خرده فروشی بیشترین سهم از بازار را به خود اختصاص می‌دهد گزاف نگفته و اغراق نکرده‌ایم. خرده فروشی در واقع هر نوع کسب و کاری است که با مصرف کننده نهایی سروکار دارد. بنابراین ما به فروش هر نوع کالا و خدماتی که به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد نه به کارخانه و عمده‌فروش‌ها و غیره، خرده فروشی می‌گوییم. از این جهت بسیاری از کسب و کارها، خرده فروشی به حساب می‌آیند. خرده فروشی تقریبا قدیمی‌ترین نوع کار به حساب می‌آید چراکه در گذشته بیشتر کارها از تولید به مصرف بوده، بنابراین در دسته خرده فروشی‌ها به حساب می‌آید. اما با گسترش فروش، افزایش جمعیت و تنوع کالاها، خرده فروشی‌ها نیز اهمیت خاص خود را یافته‌اند و مانند گذشته نمی‌توان با دو تا دوتا چهارتای ساده اقدام به حسابرسی کرد. بنابراین بهتر است اگر صاحب یک کسب و کار مرتبط با حوزه خرده فروشی هستید برخی از اصول حسابداری را بدانید تا بهتر بتوانید به مدیریت مغازه و فروشگاه خود بپردازید، ما در این مطلب چند اصل مهم حسابداری برای کسب و کارهای خرده فروشی را بررسی کرده‌ایم که امیدواریم برای شما مفید باشد.

چرا کسب و کارهای خرده فروشی به حسابداری نیاز دارند؟

حجم و اندازه یک کسب و کار تعیین کننده این نیست که لازم است برای آن از اصول حسابداری استفاده کرد یا خیر، بلکه فراتر از این موضوع، حسابداری نوعی سروسامان دادن به کسب و کار شما است، چه صاحب یک دکه روزنامه فروشی باشید و چه صاحب یک سوپرمارکت 500 متری! حسابداری نوع مدیریت کردن نیازمندی‌های مالی شما است که باعث رونق کسب و کارتان نیز خواهد شد. اتفاقا از آنجایی که مغازه‌ها و فروشگاه‌های خرده فروشی، حساب‌های مالی خود را به دست حسابداران نمی‌سپارند با مشکلاتی مواجه هستند که سایر کسب و کارها دچار آن نمی‌شوند.

خرده فروشی‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

• خرده فروشی‌های کوچک
• خرده فروشی‌های بزرگ

هر دو دسته نیز نیاز به دانستن برخی اصول حسابداری دارند این امر به ویژه زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که کسب و کار شما صاحب یک انبار نیز باشد.

تعریف حسابداری خرده فروشی

حسابداری خرده فروشی یک رشته جداگانه از علم حسابداری نیست بلکه یک نوع روش است، برای همین اصطلاح روش حسابداری خرده فروشی، شاید جایگزین مناسب‌تری برای این کار باشد. در این روش شما موجودی کالاهای داخل انبار خود را ارزش گذاری می‌کند و به قولی با این کار حساب دخل و خرج خود را در دست خواهید داشت.

موجودی انبار و اهمیت آن در سودآوری خرده فروشی

انبار شما بخشی از دارایی شما است و دقیقا چیزی است که شما به آن نیاز دارید؛ در واقع می‌توان گفت پشتوانه کسب و کارهای خرده فروشی انبار است. این انبار اگر شخصی باشید هزینه‌ای در بر نخواهد داشت اما مواقعی که نیاز به اجاره انبار نیز باشد، می‌توان گفت شما هزینه حفاظت از دارایی خود را می‌پردازید.

یکی از بزرگترین مشکلات پیش روی کارهای خرده فروشی همین موضوع انبار است چراکه تاثیر مستقیمی روی سود و زیان شما خواهد داشت. در واقع بخش زیادی از موفقیت کسب و کارهای خرده فروشی، به انبارداری و تامین کالا باز می‌گردد. بنابراین داشتن آمار موجودی انبار یکی از اصول حسابداری خرده فروشی به حساب می‌آید. که در اصول بعدی بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

4 شیوه برای محاسبه موجودی انبار برای کسب و کارهای خرده فروشی

ما در ادامه 5 روش برای محاسبه هزینه یا ارزش موجودی کالاها را به شما می‌آموزیم، شما می‌توانید متناسب با نوع و بزرگی کسب و کار خود اقدام به انتخاب هر یک از این روش‌ها کنید.

روش شناسایی در حسابداری برای خرده فروشان

در این روش شما می‌توانید هر کالا را ردیابی کنید، به این معنی که می‌توانید قیمت تمام شده آخر دوره کالاها را تعیین کنید و به تنهایی بتوانید قیمت تمام شده آن را محاسبه کنید. این روش بیشتر برای خرده فروشی‌هایی که بتوان کالا را به راحتی ردیابی کرد مناسب است، به عنوان مثال برای خودروفروش‌ها و غیره. برای اینکه بتوانید راحت‌تر این مطلب را درک کنید یک مثال می‌زنیم، اگر یک نمایشگاه خودرو را در نظر بگیرید، در انتهای سال به راحتی می‌توانید مشخص کنید که خودروهای به فروش نرفته را با چه قیمتی خریداری کرده‌اید. این روش برای خرده فروشی‌هایی که کالاهای محدودی می‌فروشند مناسب است؛ در جدول زیر نمونه‌ای از روش شناسایی ویژه را مشاهده می‌کنید.

روش فایفو (FIFO) برای خرده فروشی‌ها

این روش مخفف FIRST IN FIRST OUT است. در این روش کالاهایی که در انبار موجود است به ترتیب ورودشان به انبار، باید خارج شده و به فروش برسند. بنابراین کالاهایی که زودتر خریداری شده و به انبار وارد شده، زودتر نیز خارج و به فروش می‌رسند. در انتها مشخص می‌شود کالایی که در پایان دوره در انبار باقی می‌مانند متعلق به خریدهای متاخر است، بنابراین قیمت خرید این کالاها را در پایان دوره به عنوان ارزش موجود کالای انبار محاسبه می‌کنیم. این روش به ویژه برای کسب و کارهایی که کالاهای آنها دارای تاریخ انقضا هستند مهم است، به عنوان مثال سوپرمارکت‌ها، پروتئینی فروش‌ها و غیره.

روش لایفو (LIFO) برای خرده فروشی‌ها

این روش دقیقا برعکس روش فایفو است به این معنی ابتدا کالاهایی باید به فروش رسیده و از انبار خارج شوند که دیرتر خریداری شده‌اند، در نهایت آنچه در پایان دوره باقی می‌ماند، کالاهایی است که در بار اول خریداری کرده‌اید و ارزش انبار در پایان دوره بر این اساس محاسبه می‌شود. این روش برای خرده فروشی‌هایی که تاریخ انتقضا در آن‌ها مطرح نیست اهمیت بیشتری دارد، همچنین کسب و کارهایی که بجایی انبار در آن‌ها مشکل‌تر است. همچنین کسب و کارهایی که به دشواری می‌توان کالاهای خریداری شده را از هم تشخیص داد و تفکیک کرد نیز از این روش استفاده می‌کنند.

استفاده از روش میانگین موزون برای انبارداری در خرده فروشی

روش میانگین موزون در واقع تلفیق کالاهایی است که زودتر یا دیرتر به انبار وارد شده و خریداری شده‌اند. در این روش از آنجایی که تفکیک بین کالاها دشوار است، میانگین قیمت کالاها را در نظر می‌گیرند. مثال زیر می‌تواند در این باره راهگشا باشد:

در این روش تعداد کالاهای فروخته شده از کل کالاهای باقیمانده کسر شده و میانگین رقم کالاهای باقیمانده ضربدر کالاهای باقیمانده می‌شود و به این ترتیب ارزش کالای انبار محاسبه می‌شود.

کل کالاهای باقیمانده: 65 عدد

میانگین قیمت کالاها: 22000+24000+29000 تقسیم بر 3 = 25000 ریال

ارزش انبار: 65 * 25000 = 1625000 ریال